Houten horloge begrippen deel 6

Inmiddels alweer deel 6 van de houten horloge begrippen. Het zegt veel over hoe groot de horloge wereld is en hoe gecompliceerd het uurwerk hiervan in elkaar kan zitten. Met veel plezier gaan we daarom weer in op een aantal horloge en houten horloge termen.

Jaarkalender:
Er zijn horloges en dus ook houten horloges die een jaarkalender in het uurwerk hebben verwerkt. Dit betekent dat de datumaanduiding altijd klopt en het horloge dus aan de hand van de maand weet hoeveel kalenderdagen de maand heeft. Er zijn zelfs horloges die doortellen en weten wanneer het een schrikkeljaar is.

Jewels:
Dit is de behuizing van de assen en de radars van het uurwerk. Het heeft deze naam gekregen omdat vroeger echt materiaal van robijnen werd gebruikt. Dit materiaal was en is uitermate geschikt om de draaiende delen met een speciale olie in te laten draaien. Tegenwoordig is er een synthetisch materiaal beschikbaar wat de zelfde eigenschappen heeft, maar uiteraard een stuk goedkoper is.

Kaliber:
Deze term wordt gebruikt om het type uurwerk mee aan te duiden.

Kast:
Hiermee wordt de behuizing van het horloge bedoeld. Vroeger was dit dus meestal van staal, later dus vaak ook van kunststof. Maar het mooie is tegenwoordig ook van hout!! Het houten horloge heeft dus een kast van hout.

Kleine seconde:
Deze term wordt gebruikt als de secondewijzer niet centraal op de wijzerplaat bevestigd is zoals je in de meeste gevallen ziet, maar als er een aparte kleine secondewijzer in het uurwerk zit. Een mooi voorbeeld van een kleine seconde is bij de chronograaf. De secondewijzer is als het ware als een kleine wijzerplaat verwerkt op de grote wijzerplaat.

Kompas:
Nee hiermee wordt niet bedoeld het kompas zoals we die kennen alhoewel er horloges zijn die een echt kompas in de functies hebben. Een kompas van een traditioneel uurwerk in een horloge is een regelmechaniek op de balanskloof waarmee de lengte van de balansveer geregeld kan worden. Deze balansveer bepaalt hoe snel het uurwerk loopt. De echte horlogemaker kan deze balansveer verstellen om ervoor te zorgen dat het horloge weer in het juiste tempo loopt en niet steeds voor of achter gaat lopen.

Kroon:
Iedereen kent wel het geribbelde knopje waarmee je je horloge of houten horloge op tijd kunt zetten. Dit geribbelde knopje noem je de kroon omdat het wel iets weg heeft van die vorm.